باستنائزیت یکی از کانی های بسیار مهم تامین عناصر نادر خاکی در جهان میباشد،به نوعی این کانی به همراه مونازیت تامین کننده اصلی عناصر نادر خاکی هستند و اینک این کانی مهم و استراتژیک در مروست اکتشاف گردید تا روح تازه ای بر REE کشور دمیده شود.
گروه صنعتی و معدنی آرسس به مدیریت امین افصحی که سالهاست بر روی پلاسر مروست و عناصر نادر خاکی در این مخروط افکنه بزرگ مطالعه میکند اینک بعد از هشت سال کار تحقیق و پژوهش موفق به اکتشاف این کانی گردید،
قبل از این کانی مونازیت به عنوان کانی عناصر نادر خاکی در مروست شناسایی شده بود و از آنجایی که مونازیت کانی فسفاته میباشد لذا مطالعات تخصصی تا کنون بر روی دیگر کانی های پلاسر مروست صورت نپذیرفته بود و گاها ،هم بستگی منفی بین عناصر نادر خاکی و فسفات در منطقه،به عنوان یک نقیصه اکتشافی و یا تجزیه و تحلیل غلط تفسیر میشد،اما اکنون مشخص گردید که از دلایل هم بستگی نسبتا پایین بین عناصر نادر خاکی و فسفات،در بعضی مناطق مروست،وجود دو کانی سیلیکاته آلانیت و کربناته باستنائزیت میباشد،این کانی از آن جهت مهم و حیاتی میباشد که حالا با کنار هم قرار گرفتن مونازیت و این کانی روح جدیدی به عناصر نادر خاکی ایران دمیده میشود و میتواند به تنهایی دلیل بر اقتصادی بودن این عناصر در ایران شود،کانی باستنائزیت تا کنون در کشور چین به شکل اقتصادی اکتشاف و استخراج شده است ،در معدن بزرگ بایان اوبو،اما اکنون ایران میتواند خود را صاحب باستنائزیت بداند،و تحلیل های اقتصادی دقیق تری در این خصوص مطالعه گردد.
از علت عدم دستیابی و اکتشاف این کانی تا کنون در مروست میتوان،به عدم مطالعه دقیق پلاسر از منظر کانی شناسی،عدم بررسی و مطالعه زنجیره واپاشی عناصر نادر خاکی و احتمال حضور کانی باستنائزیت در کنار مونازیت،عدم توجه به نمودار توزیع عناصر در فسفات ها و هم بستگی منفی بین فسفات و REE در بعضی مناطق،و مطالعات به روش کانی سنگین دانست،ما میدانیم که دانسیته نودول های مونازیت و باستنائزیت مروست نه دانسیته ثابت دارند نه ابعاد ثابت و نه حتی ترکیب وزنی ثابت، پس روش کانی سنگین در اکتشاف به هیچ عنوان روش کامل در خصوص اکتشاف عناصر نادر خاکی نمیباشد و تنها میتواند به عنوان کمک کننده در شناسایی کانی ها دانست،به هر شکل بعد از سالها تحقیق و تفحص گروه صنعتی و معدنی آرسس شامل محققین جوان موفق به اکتشاف این کانی حیاتی شد ،گروهی محقق متشکل از مدیریت جوان امین افصحی ،مهندس یاسر برم،مهندس رضا خالدی ،مهندس احسان افصحی و همکاران دانشمند آقای دکتر الله داد خانم دکتر بنی اسدی که با کمک هم و با سخت کوشی و تلاش موفق به اکتشاف این کانی ارزشمند برای اولین بار در ایران شدند.
تصویر بی نظیر کانی باستنائزیت با میکروسکوپ الکترونی:
